دستورالعمل جوشکاری (WPS) و گزارش تایید آن (PQR) بر اساس ASME Sec.IX

آنچه در دوره WPS و PQR به آن پرداخته شده، سه حلقه از زنجيره سيستم مديريت کيفيت جوش است که عبارتند از چگونگي تنظيم و بررسي دستورالعمل جوشكاري (WPS)، گزارش تائيد دستورالعمل جوشکاري (PQR) و تائید صلاحیت جوشکار (WPQ)

اين دوره آموزشي ضمن بيان برخي از اين موضوعات، تلاش خواهد كرد با محور قرار دادن كد، و با كمك گرفتن از تجربيات شخصي و منابعي مانند سايت‌هاي اينترنتي معتبر و برخي از كتاب‌هاي مرتبط، به بررسي مباحث مربوط به WPS و PQR بپردازد.

آنچه باید در مورد دوره WPS و PQR بدانیم

مطابق استانداردهاي جهاني، جوشکاري يك فرآيند ويژه است يعني کنترل کيفيت آن به سادگي ممكن نيست. اطمينان از امر کيفيت در جوشکاري نيازمند کارا بودن سيستم مديريت کيفيت جوش است و براي اطمينان از کيفيت، بايد قبل و در حين توليد نيز نظارت و بازرسي روي محصول وجود داشته باشد.

در کشور ما تهيه مدارک جوشکاري در پروژه‌هاي صنعتي در بيشتر موارد بر اساس ASME Sec. IX انجام مي‌شود و به همين دليل نيز دوره WPS و PQR بر اساس ويژگي‌ها و شرايط اين کد طراحي گرديده است اما به استانداردهاي مشابه مانند AWS D1.1 و API 1104 و EN ISO 15609-15614 نيز پرداخته شده است.

خوب شايد اين پرسش پيش بيايد كه چرا بايد در اين دوره شركت كنيم؟ آيا نمي توان با مطالعه استاندارد مربوطه، بر آن مسلط شد؟

واقعيت اين است كه Sec. IX و سایر استانداردهای مشابه، يك كتابچه راهنما براي چگونه انجام دادن نيستند بلكه مجموعه‌اي از حداقل الزامات هستند. اين استانداردها، آگاهانه تمام جنبه‌هاي جوشكاري را پوشش نمي‌دهند زيرا پارامترهاي بسيار زيادي در تائيد صلاحيت دستورالعمل جوشكاري و جوشكاران وجود دارد كه بيان تمامي آنها در يك كد بسيار دشوار و شايد نشدني باشد، بلكه با قائل شدن انعطاف براي كاربر كد، قواعدش را معمولا در حالت كلي بيان كرده است.

در فعاليت‌هاي مهندسي بنا بر الزامات و شرايط گاهي پيش مي‌آيد به موضوعي بر مي‌خوريم كه به صورت شفاف در كد بيان نگرديده است كه در اين صورت بايد يا به تفسير كد استناد كرد و يا از قضاوت مهندسي و تجارب مهندسي موجود  بهره جست.

سرفصل دوره دوره دستورالعمل جوشکاری WPS و PQR:

• بررسی تعاریف  WPS & PQR و WPQ وآشنایی با استانداردهای عمده تدوین آنها

• بررسی جزئیات و تشریح الزامات استاندارد در نگارش و تنظیم دستورالعمل جوشکاری (WPS)  شامل: نحوه انتخاب فرآیند جوشکاری و نوع انجام آن * انواع اتصالات در جوشکاری و نقشه خوانی جوش * چگونگی یافتن اطلاعات مربوط به فلز پایه و چگونگی انتخاب الکترود و سیم جوش * آشنایی با متالورژی جوشکاری و محاسبه دمای پیش گرم کردن و پس گرمایی * بررسی مشخصات الکتریکی فرآیند  * آشنایی با دستورالعمل های جوشکاری استاندارد و کاربرد آنها (SWPS) * بررسی متغیرهای اساسی، غیر اساسی و تکمیلی

•  بررسی جزئیات و تشریح الزامات استاندارد در نگارش و تنظیم گزارش کیفیت (PQR) شامل: تقسیم مسئولیت‌ها در تهیه PQR و چگونگی تهیه نمونه آزمون * معرفی آزمایشهای مخرب و غیر مخرب مرتبط با  PQR * چگونگی ارزیابی نتایج آزمونها و معیار پذیرش نتایج

•  بررسی جزئیات و تشریح الزامات استاندارد در نگارش و تنظیم تائید صلاحیت جوشکار (WPQ) شامل نحوه انتخاب آزمون و انواع آزمایشهای مورد نیاز *  انقضاء گواهی و چگونگی تجدید صلاحیت

•  مقایسه استانداردهای مختلف (ASME, API  AWS) در تدوین WPS-PQR-WPQ

• آشنایی با الزامات کدهای طراحی/ ساخت رایج در تهیه WPS & PQR (مانند ASME Section VIII Div. 1 – Pressure Vessel– ASME B31.3 – Process Piping — API 650 – Welded Tanks for Oil Storage و …)

•  برگزاری کارگاه آموزشی (workshop) شامل: بررسی نمونه های مدارک WPS -PQR پروژه های مختلف و تعیین عدم انطباقها با الزامات استاندارد-  آشنایی با نکات مربوط به مرور طراحی (design review) مدارک WPS-PQR

• تمرین نوشتن WPS یک تجهیز صنعتی از ابتدا تا انتها