آنالیز تخریب (Failure Analysis)

توضیحات تکمیلی:

براي واژه ي آنالیز تخریب یا failure هر معادلي كه انتخاب كنيم مانند "از كار افتادگي، خرابي، زوال، تخريب، شكست، انهدام، واماندگي" يا هر واژه‌ي ديگري، در اصل ماجرا تفاوتي ايجاد نمي‌شود و آن اينكه اين درس در سيلابس درسي دانشگاه‌هاي ما قرار ندارد.

... خوب يك سوال ...
در دانشگاه تدريس نشود مگر چه اهميتي دارد؟

اهمیت آناليز تخريب

اهميت آن در اين است كه شما در هر رشته‌ي مهندسي كه فارغ التحصيل شده باشيد با failure سر و كار خواهيد داشت. از كار افتادگي قطعه يا تجهيز چيزي است كه بارها و بارها اتفاق افتاده و باز هم اتفاق خواهد افتاد اما اين بار يك تفاوت اساسي وجود دارد و آن اينكه ممكن است كار به شما ارجاع شود و شما بايد نقش شرلوك هلمز و هركول پوارو و خانم مارپل را ايفا كنيد يعني متهم را پيدا كنيد و حتي فراتر هم بايد برويد يعني بايد بگوييد كه چه كنيم تا اين failure دوباره اتفاق نيفتد.

حالا تصور كنيد به ما مي‌گويند در يك واحد صنعتي به خاطر شكسته شدن يك پيچ، توليد متوقف شده و خسارت‌هايي نيز به بار آمده است و از ما خواسته مي‌شود دليل يا دلايل اين حادثه را بيابيم و راهكاري بدهيم تا اين اتفاق دوباره تكرار نشود. .... چه بايد بكنيم؟ از كجا آغاز كنيم؟  همين‌طور سوالات پشت سر هم در مغزمان رژه مي‌روند: دليل احتمالي شكسته شدن پيچ چيست؟  انتخاب مواد نادرست، عیوب تولید، بار گذاری بیش از حد، تعمیر و نگهداری ناکافی ...

 مي بينيد كه به خاطر اينكه پيش زمينه‌اي از failure analysis يا آناليز تخريب نداريم و در دوران دانشگاه  با آن حتي به صورت تئوري و آكادميك هم آشنا نشده‌ايم نمي‌دانيم چگونه با آن برخورد كنيم. در اين شرايط تنها راهي كه برايمان مي‌ماند رفتن سراغ اينترنت و سعي و خطاست. به عبارت ساده‌تر در زمان محدودي كه در اختيارمان گذاشته‌اند تازه بايد به صورت خودآموز راه حل را پيدا كنيم.

درست است كه ظاهرا كار بسيار پيچيده و دشواري پيش روي ماست اما خبر خوب اين است كه اگر اصول كار را بدانيم مثل هر چالش ديگري روش مواجه با آن را پيدا خواهيم كرد.

اگر آناليز تخريب يا failure analysis  را تركيبي از فرمول و تجربه بدانيم در اين دوره سعي بر اين است تا الگوريتم و متدولوژي و روش سیستماتیک را بياموزيم يعني بدانيم مثلا براي بررسي بريدن يك پيچ از كجا و چگونه آغاز كنيم و چطور پله پله و قدم به قدم پيش برويم.

در دوره آنالیز تخریب چه می‌آموزیم؟

به طور خلاصه اين دوره‌ي آموزشي طراحي شده است تا براي حل كردن سناريويي كه در بالا ديديم يعني شكسته شدن يك پيچ، مهارت‌هاي لازم را به دست آوريم كه اگر بخواهيم نمايي كلي از مباحث اين دوره ارائه دهيم مي‌توان چنين گفت كه ابتدا با اصول ارزيابي تخريب آشنا خواهيم شد يعني تعاريف و تاريخچه و اهداف را خواهيم شناخت و سپس انواع ابزار و تكنيك‌هاي ارزيابي تخريب را بررسي خواهيم كرد يعني چگونه صحنه‌ي تخريب يا حادثه را بررسي كنيم، از چه طريقي اطلاعات لازم را بدست آوريم، اصلا بايد دنبال چه اطلاعاتي بگرديم؟ و در ادامه خواهيم ديد كه چه آزمون‌هاي مخرب يا غيرمخربي را بايد انجام دهيم و اين كه چگونه گزارش تخريب را تهيه كنيم.

در اين دوره با ذكر استانداردها و مراجع و نيز بررسي انواعي از مكانيزم‌هاي تخريب مكانيكي و متالورژيكي سعي شده تا مباحث به صورت كاربردي بيان گردند و البته تلاش بر اين بوده تا با ارائه و بررسی چندين نمونه مطالعه‌ي موردي (case study) در صنایع مختلف، مکانیزم و علت ریشه‌ای تخريب، بررسی گردیده و راه‌های جلوگیری از تکرار موارد مشابه مورد بحث قرار گیرد.